وبلاگ جامع بهداشت عمومی

وبلاگ جامع بهداشت عمومی

Public Health General Weblog
وبلاگ جامع بهداشت عمومی

وبلاگ جامع بهداشت عمومی

Public Health General Weblog

کم خونی

 کم خونی زمانی ایجاد میگردد که شما به اندازه کافی سلول های خونی قرمز برای انتقال اکسیژن به سرتاسر بدن را ندارید. سلول های خونی ممکن است فاقد هموگلوبین کافی-پروتئینی که دلیل اصلی رنگ قرمز خون است- باشد. کم خونی بر دختران نوجوان زیر ۱۰ سال و زنان تاثیرگذار می باشد. همچنین در مردان و کودکان نیز مشاهده می شود و به برخی از بیماری ها ارتباط داده می شود.

علایم و نشانه های کم خونی

اگر شما اغلب خسته هستید با وجود اینکه خواب خوب و کافی داشته اید، یا فاقد انرژی برای انجام فعالیت های عادی هستید، ممکن است آنمی یا کم خونی داشته باشید. این عوامل میتوانند خود باعث مشکلات ذهنی و خلق و خویی (روانی) باشند. علایم کم خونی میتواند طیفی از بی علامتی- خفیف-تهدید کننده و یا شامل علایم زیر باشد: 

  1. ضعف
  2. سرگیجه
  3. پوست رنگ پریده

علایم قلبی مرتبط با کم خونی

افراد مبتلا به کم خونی اکسیژن کمتری در خونشان دارند که بدین معنی است که قلب برای پمپ کردن اکسیژن کافی به اندام هایشان باید فعالیت بیشتری انجام دهد. نشانه ها و علایم قلبی مربوط به کم خونی شامل آریتمی(بی نظمی ضربان قلب) ، تنگی نفس و درد قفسه سینه می باشد

کم خونی در کودکان

در حدود یک کودک از هر ۷ نفر کودک ۲ ساله به کم خونی مبتلا می شوند که اغلب به این دلیل است که آهن کافی در رژیم غذایی شان وجود ندارد. افرادی که مبتلا به کم خونی فقر آهن هستند ممکن است تمایل به خوردن چیزهای نامناسب از قبیل خاک،خاک رس،یخ یا نشاسته داشته باشند که این عادت پیکا یا در اصطلاح عامیانه خاک خوری گویند. پزشک متخصص اطفال همه کودکان ۱۲ ماهه را در مورد کم خونی مورد آزمایش قرار می دهند. بدون درمان یک مورد کم خونی شدید میتواند به صورت دائمی بر رشد مغز تاثیر بگذارد.

عوامل خطر کم خونی

زنان و مردان مبتلا به بیماری های مزمن بیشترین خطر ابتلا به کم خونی را دارند. هنگامی که زنان در دوره قاعدگی خون از دست می دهند،ممکن است دچار کم خونی شوند. بارداری نیز باعث تغییر در حجم خون یک زن می گردد که میتواند منجر به کم خونی باشد. بیماری های مزمن از قبیل بیماری های کلیوی می توانند بر توانایی بدن در تولید سلول های قرمز خون تاثیر گذاز باشند. رژیم غذایی حاوی مقادیر کم آهن،فولات و ویتامین ب۱۲ نیز میتواند خطر ابتلا را افزایش دهد. و بعضی از انواع کم خونی ها ارثی هستند

کم خونی و نوجوانان

 اگر نوجوان شما اغلب خسته است،ممکن است علت آن کم خونی باشد. نوجوانان به دلیل جهش رشد ناگهانی در معرض خطر کم خونی ناشی از فقر آهن هستند. دختران نوجوان نیز به دلیل دوره های قاعدگی شان بیشتر در معرض خطر ابتلا به کم خونی می باشند

***علل کم خونی***

  • جذب کم آهن

یک رژیم غذایی کم آهن می تواند علت کم خونی باشد. آهن موجود در گیاهان و مکمل ها به خوبی آهن گوشت قرمز جذب نمی گردد. مشکلات و ناراحتی های گوارشی همچون بیماری کرون،بیماری سلیاک  یا حتی عمل جراحی بای پس معده می تواند با جذب آهن تداخل ایجاد کند. همچنین برخی از غذاها و داروها زمانی که با مواد غذایی حاوی آهن مصرف شوند می توانند مانع از جذب آهن گردند،که عبارتند از:

  1. لبنیات
  2. سایر مواد غذایی غنی از کلسیم
  3. مکمل های کلسیم
  4. آنتی اسیدها
  5. قهوه
  6. چایی
  • کمبود ویتامین

بدن به هر دو ویتامین ب ۱۲ و فولات برای ساخت سلول های قرمز خون نیاز دارد. یک رژیم غذایی با مقدار خیلی کمی از  این ویتامین ها گاهی اوقات می تواند باعث کم خونی گردد. اختلال خود ایمنی و مشکلات گوارشی نیز می تواند  از جذب ویتامین ب۱۲به اندازه کافی توسط خود بدن جلوگیری کند. غذا های حیوانی و غلات غنی شده منابع خوبی از ویتامین ب ۱۲ هستند. فولات در سبزیجات برگ سبز، میوه ، حبوبات و نخود فرنگی وجود دارد و به عنوان اسید فولیک به نان ، ماکارونی، غلات و حبوبات اضافه شده است

  • بیماری

بیماری های مزمن یا عفونت میتوانند باعث تولید کمتر سلول های قرمز خون توسط بدن شوند. این می تواند منجر به کاهش خفیف هموگلوبین گردد. اگر شما کمبود قابل توجه خون دارید، پس ممکن است دچار کم خونی فقر آهن شوید. و همچنین برخی از داروها و درمان های پزشکی نیز می توانند شما را در معرض خطر کم خونی قرار دهند. برای پی بردن به اینکه شما به آهن یا دیگر مکمل ها نیاز دارید با پزشک خود مشورت کنید.

  • کم خونی آپلاستیک

کم خونی آپلاستیک اختلال نادری می باشد که در آن مغز استخوان به اندازه کافی سلول های خونی برای ارائه به بدن تولید نمی کند. این نوع تنها یک مورد در یک میلیون نفر مشاهده می شود. میتواند ناشی از از تابش میزان زیاد اشعه ، در معرض مواد شیمیایی مخصوص یا ویروس ها بودن یا اختلال خود ایمنی که در بدن شما به مغز استخوان حمله می کند، باشد. حدود یک پنجم موارد به ارث برده شده است. در موارد شدید ، افراد نیاز به تزریق خون و یا حتی پیوند مغز استخوان دارند.

  • از دست دادن خون

از دست دادن بیش از اندازه سلول  های قرمز خون از دلایل عمده کم خونی می باشد. قاعدگی سنگین، زخم، جراحت و یا عمل جراحی می تواند باعث از دست رفتن خون به اندازه کافی گردد و منجر به کم خونی فقر آهن شود. زنانی که دوره قاعدگی سنگینی دارند هرساله بایستی برای کم خونی بررسی شوند.

  • ساختار نادرست سلول های خون

اختلالات و بیماری های ارثی میتواند بر تولید سلول های قرمز خون بدن شما تاثیرگذار باشد. تالاسمی ناشی از تولید کم سلول های خونی قرمز سالم  و هموگلوبین کمتر می باشد- که ممکن است با تزریق خون درمان شود. در میان افراد مبتلا به کم خونی همولیتیک، سلول های قرمز خون خیلی سریع از بین می روند و از جریان خون پاک می شوند.

کم خونی داسی شکل

کم خونی داسی شکل یک اختلال ارثی می باشد که در آن بدن یک شکل غیر طبیعی از هموگلوبین تولید می کند. این باعث می شود سلول های قرمز خون از کناره ها به شکل داس تغییر شکل پیدا کنند و به همدیگر بچسبند. که میتواند برای آنها در عبور از رگ های خونی مشکل ایجاد کند، و منجر به درد و آسیب به بافت های بدن گردد. همچنین این  سلول های قرمز خونی  سریع تر از سلول های طبیعی قرمز خون می میرند. در ایالات متحده کم خونی داسی شکل در میان آمریکایی های آفریقایی تبار و اسپانیایی ها رایج تر می باشد.

***تشخیص***

  • شمارش کامل خون

یک آزمون شمارش کامل خون میزان سلول های قرمز خون،  سلول های سفید خون، پلاکت ها و هموگلوبین شما را بررسی می کند. همچنین عوامل دیگری همچون اندازه متوسط، تنوع اندازه، حجم و غلظت هموگلوبین سلول های قرمز خون را بررسی می کند. اگر شما کم خونی ناشی از فقر آهن داشته باشید، سلول های قرمز خون شما می تواند کوچکتر از اندازه طبیعی باشد. ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی شما ممکن است در مورد علایم و نشانه های شما، داروهای مصرفی شما و سابقه خانوادگیتان از شما پرس و جو بکنند.

  • سایر آزمایش های خونی

اگر آزمایش شمارش کامل سلول های گویای این باشد که شما کم خونی دارید، احتمالا شما باید آزمایشات خونی دیگری را نیز انجام دهید. ممکن است سلول های خونی شما از نظر شکل غیر طبیعی بررسی شوند. الکتروفروز هموگلبین نوع هموگلوبین خون شما را معین میکند. یک شمارش رتیکولوسیت نشان میدهد چگونه مغز استخوان شما سلول های قرمز خون تازه میسازد. بررسی های آهن ممکن است برای اندازه گیری ذخایر آهن بدن تان یا همچنین سطح آهن در خون شما تجویز شده باشد.

  • بررسی مغز استخوان

اگر بدن شما سلول های خونی خیلی زیاد یا خیلی کمی تولید می کند یا ساختار آنها غیرطبیعی به نظر می رسد، احتمالا شما به آزمایش بررسی مغز استخوان نیاز دارید. مغز استخوان- بافت اسفنجی داخل استخوان- حاوی سلول های بنیادی می باشد که به سلول های خون تبدیل می شوند. پزشک شما نمونه کوچکی از مغز استخوان را با یک نیدل یا سوزن جدا می کند. این روش حدود ۳۰ دقیقه به طول می انجامد و منجر به مقداری درد می گردد.

***درمان***

  • مکمل ها

قرص آهن اغلب برای کم خونی که به دلیل کمبود مواد معدنی ایجاد شده، نیاز می باشد. آهن فروس بسیار راحت تر از آهن فریک جذب می گردد. بهتر است همراه با غذا مخصوصا آب پرتقال و سایر غذاهای غنی از ویتامین ث مصرف گردد. اما قرص آهن خود را با کلسیم، قهوه یا چای که می توانند جذب آن را مختل کنند هرگز همراه نکنید. و هرگز قرص آهن را بدون دستور پزشک مصرف نکنیند و اجازه ندهید کودکان به قرص نزدیک شوند. مصرف بیش از اندازه اهن می تواند خطرناک باشد. برخی از افراد ممکن است به مکمل های اسید فولیک یا ویتامین ب ۱۲ به میزان بیشری نیاز داشته باشند.

 آهن و دوران بارداری

در حدود نیمی از زنان باردار مبتلا به کم خونی فقر آهن می باشند. زنان باردار باید هر روز در حدود ۲۷ میلی گرم آهن در رژیم غذایی خود بگنجانند. ویتامین پیش از زایمان نیز ممکن است حاوی آهن باشد. احتمال دارد شما در اولین مراقبت پیش از زایمان از لحاظ کم خونی بررسی شده باشید و بعد آن(آهن) را دریافت کرده باشید.

  • دارو ها

داروهای کم خونی اغلب ریشه و اساس بیماری را درمان می کنند. بنابراین در بعضی موارد- جایی که کم خونی معلول بیماری مزمن کلیوی است- تزریق هورمون اریتروپویتین(EPO) ممکن است نیاز باشد. اگر یک اختلال خود ایمنی منجر شود که بدن شما به سلول های قرمز خون خود شما حمله کند، آنگاه یک کورتیکواستروئید مانند پردنیزولون می تواند حمله را متوقف یا کاسته و کم خونی را اصلاح کند. در کم خونی داسی شکل یک داروی ضد سرطان بنام هیدروکسیروا میتواند تعداد حمله های دردناک را کاهش دهد.

  • پیوند

اگر شما کم به کم خونی شدید مبتلا هستید. احتمالا به یک تزریق خون متناسب با خویش نیاز دارید. هنگامی که ساخت و ساز بدنی سلول های قرمز خون به درستی عمل نمی کند، ممکن است کم خونی به وسیله یک پیوند درمان یا معالجه شود. در این زمینه، خون بند ناف یا مغز استخوان از یک دهنده جایگزین مغز استخوان شخص بیمار می گردد، به گونه ای که بدن می تواند شروع به تولید سلول های سالم خون نماید.هنگامی که سلول های خون به سرعت تخریب می شوند، احتمالا درمان پلاسمای خون و یا حتی برداشتن طحال نیاز باشد.

***پیشگیری از کم خونی***

شما با یک رژیم غذایی سالم می توانید از انواع کم خونی پیشگیری کنید. غذاهای حاوی آهن شامل : گوشت قرمز، جگر، ماهی، عدس و لوبیا، سبزیجات تیره برگ دارو و میوه های خشک، همچنین خوردن مواد غذایی حاوی ویتامین ب ۱۲ و اسید فولیک همانند تخم مرغ،لبنیات،اسفناج و موز می باشد. بسیاری از نان ها،حبوبات،غلات و سایر مواد غذایی با هر سه ماده معدنی کلیدی آهن،ب ۱۲، و اسید فولیک غنی شده اند. ویتامین ث موجود در مرکبات،سایر میوه ها و سبزیجات به جذب آهن بدن شما کمک خواهد کرد.

اوردوز آهن (آهن اضافی)

آهن اضافی در بدن می تواند منجر به مشکلات جدی شود. این آهن اضافی می تواند  ناشی از تزریق مکرر خون یا تحت شرایط ارثی-ژنتیکی باشد، همچنین دریافت بسیار زیاد آهن نیز به نوبه خود می تواند خطرناک باشد. بیشتر نشانه های اوردوز آهن مربوط به آهن ذخیره شده در اندام هاست و باعث مشکلات کبدی ،قلب و لوزالمعده می شود. سطح آهن بدن می تواند از طریق حجامت (حذف خون) یا دارو ها کاهش یابد.

زندگی توام با کم خونی

درمان کم خونی و خوردن یک رزیم غذایی غنی می تواند به شما انرژی بیشتری بدهد و زندگی تان را بهبود بخشد. بیشتر افراد هنگامی که دکتر میگوید که دچار کمبود یکی از مواد مغذی کلیدی هستند می توانند کم خونی شان را از طریق یک رژیم غذایی سالم و مکمل های ویتامین یا آهن مدیریت کنند. اگر شما دچار یک بیماری مزمن هستید، پس مدیریت خوب وضعیت و شرایط شما در پیشگیری و کنترل کم خونی به شما کمک می کند.

منبع WEBMD

ترجمه : وبسایت جامع بهداشت عمومی

نظرات 4 + ارسال نظر
یه دوست شنبه 28 دی 1392 ساعت 16:09

سلام
شما که همیشه در رابطه با تمام موارد استخدامی ها و مشکلات دانشجویان بهداشت مینویسید میخواستم بی زحمت تو وبلاگتون در رابطه با ممنوعیت طرح اختیاری دانشجویان علوم پزشکی از 15 دی تا خرداد 93 هم بنویسید.بچه های بهداشت همه امیدشون بعد از فارع التحصیلی به طرح هست که اون هم به مرحمت اقای وزیر ممنوع شد

سلام دوست عزیز
متاسفانه مسئله مورد بحث شما مربوط به مشکلات مالی و بودجه دانشگاه ها می باشد... ولی به احتمال زیاد به زودی برطرف خواهد شد.
موفق باشید ، عباس پله

انجمن بهداشت شنبه 24 اسفند 1392 ساعت 21:20 http://akba.ir

لطفا برای بگاه ما نیز مطلب بفرستید

akba.ir

سلام.
حتما
موفق باشید ، عباس پله

محمدی دوشنبه 22 اردیبهشت 1393 ساعت 14:55

سلام. خواستم از طریق این وبلاگ به همه دوستان فارغ التحصیل و بیکار بهداشت عمومی بکم که خواهش میکنم بیاید با کمک هم یه نامه یا حرکتی انجام بدیم واسه استخدامی. واقعا دیگه انگیزه ای واسه من نمونده.3ساله بیکارم در حالی که خیلی از رشته های دیگه راحت جذب میشن خب گناه ما چیه مگه؟

سلام- ایده خوبی است. به فکر تشکیل انجمن باشید تا حقوقمان را طلب کنیم
موفق باشید، عباس پله

انجمن بهداشت دوشنبه 9 تیر 1393 ساعت 13:34 http://akba.ir

کمترین کمک شما به انجمن بهداشت، عضویت در این انجمن است
بیاید با کمک به هم جایگاه فارغ التحصیلان بهداشتی را ارتقا دهیم
جهت عضویت رسمی
1- دریافت فرم عضویت از سایت و تکمیل آن
2- ارسال عکس پرسنلی+فرم عضویت و تصویر فیش واریزی حق عضویت به آدرس ایمیل انجمن akba1391@yahoo.com

ثابت کنیم که ما می توانیم
منتظر حمایت شما هستیم لطفا به سایر دوستان هم اطلاع رسانی بفرمائید

برای نمایش آواتار خود در این وبلاگ در سایت Gravatar.com ثبت نام کنید. (راهنما)
ایمیل شما بعد از ثبت نمایش داده نخواهد شد