سندرم ریوی خاورمیانه یا MERS

سندرم ریوی خاور میانه (Middle East Respiratory Syndrome) یا MERS

سندرم ریوی خاور میانه (MERS) چه بیماریی است؟

سندرم ریوی خاور میانه (MERS) یک بیماری ریوی ویروسی است که توسط  کوروناویروس (MERS-CoV) ناول ایجاد شده و اولین بار در ۲۰۱۲ در عربستان صعودی گزارش گردید. کوروناویروس (Coronaviruses) گروه بزرگی از ویروس ها هستند که می تواند بیماریهایی متنوعی از سرماخوردگی تا سندرم ریوی حاد شدید (سارس SARS) را ایجاد کنند.

MERS در کجا رخ داده است؟

MERS در کشورهای زیر گزارش شده است: اردن، کویت، عمان، قطر، عربستان صعودی، امارات متحده عربی و یمن (خاور میانه)؛ فرانسه، آلمان، یونان، ایتالیا و انگلستان (اروپا)؛ تونس و مصر (افریقا)؛ مالازی و فیلی پین (آسیا)؛ و ایالات محتده آمریکا (آمریکا). ویروس بطور وسیعی در کشورهای حجاز گسترش دارد. همه موردهای مبتلا خارج از خاور میانه ابتدا در خاور میانه آلوده شده بودند. این بیماران درکشور خودشان هیچ کسی را مبتلا نکرده اند. در ۲۰۱۳ بیمار وارده به فرانسه و انگلیس منجر به انتقال محدود انسان به انسان شده اند.

علایم MERS چگونه است؟

 علایم فرد مبتلا به MERS شامل تب، سرفه و تنگی نفس است. پنومونی (ذات الریه) هم شایع است. علایم معده روده ای مثل اسهال هم گزارش شده است. موارد شدید بیماری می تواند منجر به نارسایی تنفسی شده و نیاز به دستگاه تنفسی مصنوعی و مراقبت در بخش ویژه منجر گردد. بعضی از بیماران دچار نارسایی ارگان خصوصاً کلیه ها شده یا شوک سپتیک شده اند. تقریباً ۲۷% بیماران مبتلا به MERS فوت نموده اند. بیماری در بیماران با ضعف سیستم ایمنی، افراد مسن،  آنهایی که بیماری مزمن مثل دیابت، بیماری مزمن ریوی دارندعلایم شدیدتری ایجاد می کند.

آیا یک فرد می تواند به ویروس MERS میتلا گردد ولی بیمار نشود؟

بله، در بعضی از افراد، عفونت باعث علامت نمی شود.

به چه صورت افراد به MERS مبتلا می شوند؟

نحوه ابتلا به عفونت به ویروس MERS-CoV دقیقاً مشخص نشده است. در بعضی از افراد مبتلا ویروس در تماس نزدیک از فرد مبتلا به فرد دیگر منتقل شده است. این حالت در اعضای خانواده، بیماران، و کارکنان مراقبین بهداشتی دیده شده است. اخیراً گزارشات زیادی از ابتلای کارکنان بهداشتی گزارش شده است. در مواردی افراد بیمار شده اند اما منشا عفونت پیدا نشده است. ممکن است این افراد در تماس با حیوانات یا با منشا دیگر یا انسان مبتلا شده باشند.

آیا MERS مسری است؟

بلی، اما ظاهراً با میزان محدود (شدت سرایت کم). ویروس به نظر می رسد به سادگی از فردی به فردی دیگر منتقل نمی گردد مگر در در تماس نزدیک باشند مثل مواردی که مراقبت از بیمار بدون رعایت موارد حفاظتی باشد.

منبع ویروس MERS چه می باشد: خفاش، شتر یا حیوانات خانگی؟

منبع واقعی ویروس هنوز نامشخص است. گونه هایی از MERS-CoV که با گونه های انسانی منطبق می باشد از شتر در مصر، قطر و عربستان صعودی جدا شده است.مطالعات مختلفی آنتی بادی های ضد MERS-CoV را سراسر افریقا و خاور میانه در شتر نشان داده است.توالی ژنتیکی نزدیک بین انسان و شتر شاید عامل وجود ویروس در شتر و انسان باشد. احتمال وجود مخازن دیگر ویروس نیز وجود دارد. با این وجود سایر حیوانات مثل بز، گاو، گوسفند، گاومیش، خوک و پرندگان وحشی برای آنتی بادی MERS-CoV آزمایش شده اند اما تاکنون هیچ کدام مثبت نبوده است. این مطالعات نشان می دهد که که شتر به احتمال زیاد منشأ عفونت در انسان می باشد.

آیا افراد باید از تماس با شتر و محصولات شتر پرهیز کنند؟ آیا مزارع، بازار و مکان های فروش شتر خطری ندارد؟

به عنوان احتیاط کلی هر کسی که از مزرعه، بازار، انبار یا جاهایی که حیوانات حضور دارند بایستی اقدامات بهداشتی عمومی مثل شستن مرتب دست ها قبل و بعد از تماس حیوانات را انجام داده و از تماس با حیوانات مریض بپرهیزد. مصرف محصولات خام و خوب نپخته محصولات حیوانات مثل شیر و گوشت خطر بالایی از نظر عفونت به انواع ارگانیسم ها داشته و ممکن است در انسان باعث بیماری گردند. محصولات حیوانی که از طریق پختن و پاستوریزاسیون تهیه می گردند برای مصرف مشکلی ندارند اما باید مواظب بود تا با غذاهای نپخته مخلوط نگردد.گوشت شتر و شیر شتر محصولات مغذی ای هستند که با پاستوریزاسیون، پختن قابل استفاده هستند .افراد مبتلا به دیابت، نارسایی کلیه، بیماری مزمن ریه و بیماران با نقص ایمنی در معرض ابتلا به فرم شدید این بیماری هستند. بنابراین این افراد باید از تماس با شتر، نوشیدن شیر خام، تماس با ادرار شتر، یا خوردن گوشت شتر خوب پخته نشده بپرهیزند. کارگرانی که در مزرعه با شتر سرکار دارند و کارگران کشتارگاه ها بایستی بهداشت حافظتی اولیه مثل شستن مرتب دست ها پس از تماس با حیوان و استفاده از ماسک در صورتی که امکان پذیر باشد، و پوشیدن لباس های حفاظتی که پس از پایان کار بایستی روزانه شسته گردند را رعایت کنند. کارگران بایستی از تماس خانواده خود با لباس ها، کفش ها یا سایر وسایلی که با شتر و ترشحات آن خودداری کنند. حیوانات بیمار هیچ وقت نباید برای مصرف کشتار شوند. افراد بایستی از تماس مستقیم با هر حیوانی که MERS-CoV در آنها مثبت گزارش شده بپرهیزند.

آیا واکسنی برای MERS-CoV وجود دارد؟ درمان آن چگونه است؟

خیر، واکسن و درمان اختصاصی برای آن وجود ندارد. درمان معمولاً بصورت علایم درمانی است.

آیا کارکنان بهداشتی در معرض خطر MERS-CoV هستند؟

بله، انتقال بیماری به کارکنان بهداشتی درمانی بصورت از بیمار به کارکنان بهداشتی درمانی در چندین کشور گزارش شده است. احتمال اینکه بتوان بیماران مبتلا به MERS-CoV در مراحل اولیه یا بدون تست به علت عدم علایم بالینی اختصاصی تشخیص داد وجود ندارد. به همین دلیل مهم است که کارکنان بهداشتی درمانی احتیاط های لازم را در مواجهه با اینگونه بیماران رعایت نمایند. اقدامات احتیاطی بیشتری باید زمانی که  بیمار دارای علایم عفونت ریوی حاد می باشد انجام گیرد. اقدمات احتیاطی بیشتر  و حفاظت از چشم ها در مواردی که بیمار مشکوک و یا قطعی آلوده به MERS-VoC می باشد باید انجام گیرد.

آیا سفر به خاور میانه بی خطر است؟

WHO هیچ توصیه ای مبنی بر محدودیت سفر، تجارت را پیشنهاد نمی کند.

آیا می توان به کشورهای شبه جزیره عربستان و یا کشورهای همسایه که MERS شایع مسافرت نمود؟

بلی، CDC کسی را به خاطر MERS از سفر کردن منع نمی کند. هشدار CDC در حال حاضر هشیاری است (سطح ۲)، که احتیاط های خاصی را برای مسافران در نظر می گیرد. پیشنهاد CDC برای مسافران به این مناطق رعایت احتیاط های لازم از جمله شستن دست ها و پرهیز از بیمارانی که مریض هستند.

در صورتی که به تازگی از سفر به کشورهای حجاز و یا همسایه برگشته باشم آیا مریض هستم؟

در صورتی که تب و علایم تنفسی مثل سرفه یا تنگی نفس ظرف ۱۴ روز از سفر تان به کشورهای فوق داشته اید بایستی به مراکز بهداشتی درمانی مراجعه و مقصد سفر تان را نیز بیان کنید.

چگونه از خود محافظت کنم؟

CDC موارد زیر را جهت جلوگیری از ابتلا به بیماریهای ریوی پیشنهاد می کند:

• دستان خود را همیشه با آب و صابون به مدت ۲۰ ثانیه بشویید و به فرزندانتان هم به همین روش کمک کنید. در صورتی که آب و صابون در دسترس نیست از ضد عفونی کننده های با پایه الکل استفاده کنید.
• هنگام سرفه و عطسه بینی و دهان خود را با دستمال بپوشانید سپس در سطل اشغال بیاندازید.
• از دست زدن به چشمان، بینی، دهان قبل از شستن دست هایتان خودداری کنید.
• از تماس نزدیک مثل بوسیدن، فنجان های مشترک، وسایل غذاخوری مشترک با افراد بیمار خودداری کنید.
• وسایل پر مصرفی مثل اساب بازی ها و دستگیره ها را مرتب تمیز و ضدعفونی کنید.

 آیا تست تشخیصی آزمایشگاهی وجود دارد؟

تست های آزمایشگاهی PCR (واکنش زنجیره پلی مراز) برای ویروس MERS-CoV در CDC، مراکز تحقیقاتی و برخی از آزمایشگاه های بین المللی وجود دارد. با این وجود بطور معمول آزمایشات تشخیصی برای ویروس MERS-CoV انجام نمی گیرد. تعدادی تست های محدود تجاری وجود دارند که مورد تأیید FDA نمی باشد.

منبع :

• CDC/CORONAVIRUS/MERS
• CDC/coronavirus/MERS/faq
• WHOS/coronavirus_infections/faq

برگرفته از وبسایت دکتر رخشاد